Het INK droeg bij aan de ontwikkeling van het nieuwe EFQM-model dat in 2020 werd gelanceerd. Veel van de Nederlandse inbreng vinden we terug in het model. Toch ontbrak er iets: een opvolger voor de INK-Positie en Ambitiebepaling met zijn ontwikkelingsfasen. Die is er nu. Het INK creëerde gebaseerd op het EFQM-model een nieuwe positiebepaling en een nieuw ‘fase-model’. Onder de naam INK.next scan is een web-based tool ontwikkeld. Uitdagend voor iedereen die zijn organisatie wil verbeteren en vernieuwen.
Het INK-model is in Nederland al ruim dertig jaar een leidraad voor verbetering en vernieuwing van organisaties. Toen EFQM in 2019 besloot het EFQM-model drastisch te vernieuwen stond het INK voor de keuze: of een nieuw INK-model ontwikkelen, of bijdragen aan de vernieuwing van het EFQM-model. Het werd het laatste.
Het INK bracht de aandacht voor organisatiecultuur en verbeteren en vernieuwen in. Daarnaast vroeg het INK vroeg om een balans tussen verankeren en veranderen. Deze aspecten vinden we terug in het nieuwe EFQM-model. Er is tevredenheid over het resultaat van de vernieuwing van het EFQM-model. Toch ontbrak er iets!
Het succes van het INK-model in Nederland is voor een belangrijk deel gebaseerd op de Positie en Ambitiebepaling en de INK-ontwikkelingsfasen (later dimensies). De begrippen activiteitgericht, procesgericht, systeemgericht en ketengericht werden gemeengoed bij toepassers van het model. Door het denken in ontwikkelingsfasen kon elke organisatie zijn actuele niveau van organisatiekwaliteit bepalen.
Daarnaast boden de beschrijvingen van de verschillende fases inspiratie voor verbetering en vernieuwing. Ongeacht de uitgangspositie van de organisatie bood de Positie en ambitiebepaling concrete vervolgstappen in de ontwikkeling van de organisatie.
INK.next is de opvolger van de Positiebepaling. INK en NEN hebben INK.next samen met 25 co-creators uit de profit en de non profit sector ontwikkeld. Het is een nieuwe vorm van denken in ontwikkelingsfasen en volwassenheid van organisaties.
De kern van de aandachtsgebieden van het nieuwe EFQM-model is erin opgenomen. De elementen Richting en Uitvoering van het EFQM-model zijn in INK.next uitgewerkt in beschrijvingen voor vier verschillende typen organisaties: de enthousiaste pionier, de ambitieuze groeier, de gevestigde speler en de pro-actieve regisseur (figuur 2).
Wat business excellence is, hangt af van de positie die de organisatie inneemt in haar ecosysteem en van de levensfase waarin ze verkeert. De organisatie kan worden gescoord op basis van stellingen die voor de elementen Richting en Uitvoering zijn opgesteld. Net zoals bij de Positie en Ambitiebepaling zit er geen waardeoordeel achter een score van pionier, groeier, gevestigde speler of proactieve regisseur.
Voor de Resultaatgebieden van het EFQM-model is in INK.next een beoordelingsmethodiek opgenomen die inzicht geeft in de resultaatgerichtheid en de mate van realisatie van doelen van de organisatie. Hier wordt onderscheid gemaakt in vier treden. De organisatie wordt op deze treden gescoord.
De treden beschrijven verschillende vormen om gegevens over prestatie om te zetten naar informatie om de organisatie op te sturen. Bijvoorbeeld van een sterke focus op de belangrijkste resultaten tot een brede gegevensverzameling die zich uitstrekt tot belanghebbenden. Van feedback op de prestaties in de afgelopen periode tot diepgaande analyse en voorspellingen voor de toekomst. De korte beschrijving van deze vier treden is als volgt.
Met het benoemen van de organisatietypen en de treden voor de resultaatgebieden is de inhoud van INK.next kort getypeerd. De kracht van de INK.next scan zit - behalve in de inhou d- ook in het proces. Gebruik van de INK.next scan biedt een gestructureerd proces om met een team een scherpe diagnose en een toekomstgerichte dialoog over de organisatie te voeren. De INK.next scan is een web-based tool dat het team uit de organisatie daarbij faciliteert.
Aan het proces van toepassing van de INK.next scan koppelen organsaties vaak het in kaart brengen van het ecosysteem waarin de organisatie opereert, het inventariseren van belanghebbenden en hun belangen en het ontwikkelen van scenario’s voor de toekomst.
Hoe werkt de scan?
Een team uit de organisatie vult de scan in. Scoort de organisatie dus op de organisatietypen en de treden voor de resultaatgebieden. Dat kan het managementteam zijn, maar ook een verander-, of verbeterteam. De teamleden scoren individueel de organisatie op de stellingen van de scan en komen zo tot een oordeel over de startpositie van de organisatie. Past die bij de volwassenheid van uw organisatie? Mooi! Reiken de ambities hoger? Gebruik de scan dan om de weg te bepalen naar het excellence-niveau dat u nastreeft. Stellingen behorend bij hogere volwassenheidsniveaus inspireren om door te ontwikkelen.
Elk teamlid krijgt een persoonlijke terugkoppeling. Daarnaast voorziet de scan in een terugkoppeling op teamniveau, waarin gemiddelde scores en de spreiding in beantwoording tussen de teamleden (anoniem) worden weergegeven. Op deze manier ontstaat er inzicht in de sterkten van de organisatie en in de mogelijk zwakkere kanten, die moeten worden aangepakt. Ook wordt duidelijk over welke onderwerpen de teamleden een uiteenlopende visie hebben.
De dialoog in het team over de uitkomsten van de scan biedt concrete aanknopingspunten voor verbetering en vernieuwing. Het INK en haar kennispartners kunnen deze dialoog faciliteren en de organisatie begeleiden bij de toepassing van INK.next en het EFQM-model.
De INK.next scan kent verschillende gebruiksdoelen:
Excellente organisaties spelen alert in op de ontwikkelingen in hun ecosysteem. Zij verbinden zich met hun belanghebbenden. Zij stimuleren medewerkers, klanten en partners om samen met hen te verbeteren en te innoveren. Ze kennen hun eigen kracht en weten de kracht van anderen in hun ecosysteem te benutten. Zo zijn zij succesvol.
Klinkt dit als uw organisatie? Zou u in zo’n organisatie willen werken? Zou u uw organisatie willen spiegelen tegen dit beeld? Willen weten waar ontwikkelpotentieel ligt? Meer informatie over de INK.next scan vind je op www.ink.nl/scans/ink-next-scan.
Ruud Stassen is Counselor INK. Contact: r.stassen@ink.nl
Dit artikel verscheen eerder in Kwaliteit in Bedrijd, sept-okt 2022